De commissie Vloothistorie voert u maandelijks langs HAL-schepen uit heden of verleden. Deze maand het ss Zaandyk (1), een schoener-getuigd vrachtschip (met boegspriet!), dat al in 1899 als ‘Ohio’ was opgeleverd aan de Neptune Steam Navigation Company in Sunderland (UK).
In 1903 werd het schip uitgerust met elektrisch licht en in 1906 werden Furness Withy & Company de eigenaren toen zij de Neptune Line overnamen. In 1909 werd dit stoomschip door de HAL aangekocht in Engeland. Zij was uitgerust met een 3 cilinder stoommachine (2000 ipk), liep 12 knopen en had een 43 koppige bemanning. Haar eerste reis voerde langs havens aan de Noord-Oost kust van Amerika.
Eerste Wereldoorlog
Op 11 maart 1916 voer het schip, onder kapitein J. A. Hazewinkel, op een mijn nabij het lichtschip Kentish Rock, ten zuiden van Engeland. (Utrechtse courant 13-03-1916) Het schip werd zwaar beschadigd de Theems opgesleept. Foto’s van de schade! Na het uitvoeren van noodreparaties in Gravesend vertrok het schip op 25 maart naar Rotterdam, begeleid door de sleepboot Roode Zee. Twee maanden waren nodig om de mijnschade te herstellen.
Zwarte dag voor Nederlands konvooi
In 1917, op reis van Rotterdam naar Philadelphia, bij Falmouth opgebracht voor onderzoek, werd de Zaandyk, onder kapitein Anton Dekema, op 22 februari, varend in konvooi met zes andere Nederlandse schepen, kort na het verlaten van Falmouth, op 30 mijl ten westen van Bishop Rock, in positie 49º52’NB en 07º00’WL aangehouden door de Duitse onderzeeboot U.21 (kapt. Otto Hersing) en ondanks het vrijgeleide van de Duitse regering voor het konvooi moest de Zaandyk worden verlaten. De Duitsers hingen vervolgens bommen aan de zijden van het schip, die na het verlaten van het schip, in de avond van de 22 februari 1917 tot ontploffing werden gebracht. De Zaandijk bleef nog uren drijven en pas de volgende morgen om 05.00 uur zag men de lichten van het schip in de golven verdwijnen. Alle 39 opvarenden werden gered door de Britse patrouille-trawler HMS White Friars.
Nog zes andere Nederlandse schepen werden die dag door de U.21 tot zinken gebracht.
